Jako rodzic, nie ma prawie nic bardziej łamiącego serce lub stanowiącego wyzwanie niż sytuacja, w której Twoje dziecko jest zestresowane. Czasami jest oczywiste, że dziecko przeżywa stres – zachowuje się dziwnie, płacze bardziej niż zwykle lub instynkt rodzicielski podpowiada ci, że coś jest z nim nie tak.
Czasami jednak nie jest jasne, że dziecko przeżywa stres, a Ty możesz czuć się zdezorientowany. W końcu większość dzieci nie jest w stanie posadzić swoich rodziców i powiedzieć im, że są zestresowane. Nie tylko to, ale stres u dzieci nie zawsze objawia się w ten sam sposób, co stres u dorosłych.
Jeśli zadałeś sobie pytanie „Czy moje dziecko radzi sobie ze stresem?”, nie jesteś sam. Przyjrzyjmy się, jak wygląda stres u dzieci: oznaki i objawy, co powoduje stres i jak sobie z nim radzić.
Symptomy stresu u dzieci
Wszyscy doświadczamy stresu od czasu do czasu, ale jako dorośli możemy zazwyczaj zidentyfikować, że jesteśmy zestresowani. Możemy zauważyć napięcie w naszych ciałach, bóle głowy, przyspieszone bicie serca i ogólne uczucie strachu i niepokoju.
Dzieci jednak często nie potrafią wyrazić tego, co czują i mogą nie być w stanie rozpoznać, że to, co czują, to stres.
Jednak, podobnie jak dorośli, dzieci doświadczają stresu w reakcji na trudne sytuacje, które zdarzają się w ich życiu. Jako rodzice, ważne jest, abyśmy nauczyli się rozpoznawać te oznaki i objawy, abyśmy mogli pomóc im w radzeniu sobie z nimi.
Symptomy fizyczne
- Dziecko doświadczające stresu może mieć problemy ze snem; pomimo zmęczenia może mieć problemy z zasypianiem lub utrzymaniem snu.
- Możesz zauważyć zmiany w nawykach żywieniowych dziecka: może ono jeść wyraźnie mniej lub znacznie więcej.
- Dzieci doświadczające stresu są bardziej podatne na koszmary i epizody moczenia nocnego.
- Mogą skarżyć się na bóle głowy i brzucha; dzieci w wieku szkolnym mogą być częstymi gośćmi w gabinecie pielęgniarki w czasie stresu.
Symptomy behawioralne
- Stresujący dziecko może być skłonny do meltdowns, i może być mniej apt przestrzegać twój reguły w domu.
- Twoje dziecko może nie chcieć uczestniczyć w zajęciach, które zwykle lubi i może woleć zostać w domu.
- Starsze dzieci mogą nie być w stanie odrobić pracy domowej, gdy są zestresowane; mogą nie być chętne do wykonywania obowiązków domowych.
- Twoje dziecko może powrócić do mniej dojrzałych zachowań, które wydawało się, że ma już za sobą.
- U młodszych dzieci mogą pojawić się nowe, niespokojne nawyki, takie jak ssanie kciuka, dłubanie w nosie czy obgryzanie paznokci.
- Starsze dzieci mogą wykazywać zachowania agresywne, a nawet dręczycielskie.
- Starsze dzieci mogą mieć zauważalne spadki ocen lub wyników w nauce.
Symptomy emocjonalne
- Twoje dziecko może być niezwykle nastrojowe – w jednej sekundzie szczęśliwe, a w następnej zrzędliwe.
- Starsze dzieci mogą być rozzłoszczone, drażliwe i kłótliwe.
- Zestresowane dzieci mogą być bardziej przywiązane do swoich rodziców i mogą czuć się niezdolne do próbowania nowych rzeczy lub poznawania nowych ludzi.
- Dziecko może nie być w stanie kontrolować swoich uczuć i wydawać się ogólnie bardziej emocjonalne.
- Dziecko może doświadczać zwiększonej ilości zmartwień i niepokoju.
Co powoduje stres u dzieci?
Jeśli Twoje dziecko wykazuje oznaki stresu, będziesz chciał zrobić wszystko, co w Twojej mocy, aby pomóc mu poczuć się lepiej. Jedną z pierwszych i najważniejszych rzeczy, jakie możesz zrobić, jest próba zrozumienia, dlaczego Twoje dziecko może czuć się zestresowane.
Zidentyfikowanie przyczyny stresu dziecka jest pierwszym krokiem w pomaganiu mu w radzeniu sobie z nim i przepracowaniu go.
Niektóre możliwe przyczyny stresu u dzieci to:
- Nadmiernie zaplanowane życie – zbyt wiele zajęć, a za mało czasu wolnego.
- Presja akademicka lub społeczna ze strony szkoły.
- Trudności z rozstaniem z rodzicami (lęk separacyjny).
- Stres finansowy w rodzinie lub rodzic, który doświadcza stresu związanego z pracą.
- Obawy o zdrowie lub samopoczucie bliskiej osoby.
- Rozwód lub separacja rodziców.
- Śmierć bliskiej osoby.
- Przeprowadzka i/lub rozpoczęcie nauki w nowej szkole.
- Doświadczenie bezdomności lub niestabilności mieszkaniowej.
- Życie w niebezpiecznym domu lub sąsiedztwie.
- Doświadczanie dojrzewania i innych zmian w ciele.
- Problemy w kręgu przyjaciół dziecka, w tym kłótnie i presja rówieśników.
- Doświadczanie znęcania się.
- Zmartwienia i obawy związane z przerażającymi wydarzeniami na świecie, w tym wojnami i masowymi strzelaninami.
Wiele przyczyn stresu wynika z doświadczeń życiowych, które dziecko znosi bezpośrednio. Ale dzieci są gąbkami i mogą odbierać stres od innych wokół nich, co z kolei może powodować u nich stres. Tak więc bycie świadomym tego, w jakim stresie możesz być i zauważenie, jak to wpływa na twoje dziecko, jest ważnym czynnikiem.
Jak sobie radzić
Chociaż stres w życiu jest czymś, czego wszyscy doświadczamy od czasu do czasu, w tym dzieci, nie jest to coś, co należy brać za pewnik. Pod pewnymi względami stres może pomóc dzieciom w rozwoju i budowaniu odporności. Z drugiej strony, przewlekły lub długotrwały stres może stworzyć problemy na całe życie dla dzieci.
Na przykład w badaniu opublikowanym w American Sociological Association stwierdzono, że dzieci, których rodzice borykali się z problemami psychicznymi, częściej doświadczały stresu w dorosłym życiu. Poziom stresu w dorosłości zależał od tego, jak długo dzieci były narażone na stresor, jakim było posiadanie rodziców o słabym zdrowiu psychicznym, oraz od tego, jak poważne były problemy ze zdrowiem psychicznym ich rodziców.
Inne badania wykazały, że dzieci, które doświadczają „toksycznego stresu” – zdefiniowanego jako stres, który jest długotrwały, poważny i nie jest łagodzony przez troskliwego rodzica lub inną osobę posiadającą autorytet – mogą mieć trwałe skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego dziecka w dorosłym życiu.
Na szczęście, jako rodzic, masz do odegrania ważną rolę w tym, jak Twoje dziecko radzi sobie ze stresem. Nie zawsze można powstrzymać stres przed jego wystąpieniem, ale można pomóc dziecku przejść przez niego, aby mogło wyciągnąć wnioski z tego doświadczenia i stać się silniejsze.
Oto kilka pomysłów na pomoc dziecku w radzeniu sobie ze stresem:
- Daj im bezpieczną, nieosądzającą przestrzeń do dzielenia się swoimi uczuciami.
- Bądź dobrym słuchaczem; pozwól dziecku podzielić się swoimi uczuciami, nie próbując go uciszyć, poprawić lub zmienić tego, co czuje.
- Młodsze dzieci mogą potrzebować pomocy w nazwaniu swoich uczuć i zrozumienia sposobów, w jakie stres może przejawiać się w ich ciele.
- Zapewnij dziecku przewidywalną rutynę wokół tego, jak zorganizowany jest dzień, pory posiłków i pory spania; rutyna może być kojąca dla dzieci w czasie stresu.
- Upewnij się, że dziecko ma wystarczająco dużo snu, czasu na ćwiczenia na świeżym powietrzu i zdrowe, regularne posiłki.
- Każdego dnia poświęcaj dziecku trochę czasu, aby poświęcić mu swoją niepodzielną uwagę, niezależnie od tego, czy oznacza to zabawę z nim, rozmowę z nim, czy wysłuchanie jego uczuć.
- Przygotuj dziecko z wyprzedzeniem na wszelkie stresujące sytuacje, określając, czego może się spodziewać i odpowiadając na wszelkie pytania.
- Starsze dzieci zachęcamy do spisywania swoich uczuć lub prowadzenia dziennika.
- Medytacja i uważność (mindfulness) powinny stać się częścią Twojej rutyny z dzieckiem; na rynku jest kilka aplikacji do medytacji dla dzieci, które mogą być pomocne.
Kiedy szukać profesjonalnej pomocy
Czasami nie możesz zrobić tego sam, a poziom stresu u Twojego dziecka osiągnął punkt, w którym potrzebuje ono profesjonalnej pomocy, aby sobie poradzić. Oznaki, że Twoje dziecko może skorzystać z terapii, doradztwa lub spotkania z pediatrą to m.in:
- Twoje dziecko zaczęło się wycofywać z Ciebie lub swoich przyjaciół.
- Twoje dziecko doświadcza nie tylko stresu, ale także oznak lęku lub depresji.
- Twoje dziecko nie potrafi kontrolować swojego gniewu lub agresji.
- Twoje dziecko ma problemy z funkcjonowaniem w szkole lub w sytuacjach społecznych.
Rodzice mogą również szukać profesjonalnej pomocy dla siebie, jeśli mają problemy z pomaganiem dziecku. Brak możliwości pomocy dziecku może powodować zwiększony stres i niepokój. Może się więc przydać dodatkowe wsparcie dla siebie, gdy pomagamy dziecku w tej sytuacji.
Słowa końcowe
Nawet jeśli pewne oznaki stresu u dzieci są dość oczywiste, wiele czasu, to może być trudno wiedzieć, czy twoje dziecko ma do czynienia ze stresem. Jeżeli ty edukowałeś się o znakach stresu w twój dziecku i ty wciąż jesteś niepewny jeżeli twój dziecko doświadcza stres, ty powinieneś dosięgać out twój pediatra dla dalszy pytań.
Niektóre dzieci nie mają po prostu do czynienia ze stresem, ale mogą mieć problemy z zaburzeniami uczenia się, ADHD lub innymi zaburzeniami psychicznymi, które powodują ich objawy. Ważne jest również, aby pamiętać, że podczas gdy wiele rodzajów stresujących sytuacji można opanować za pomocą pewnych podstawowych mechanizmów radzenia sobie, poważne stresory – takie jak śmierć bliskiej osoby, rozwód lub zastraszanie w szkole – mogą wymagać dodatkowego wsparcia ze strony doradcy lub terapeuty. Najważniejsze jest to, że nie musisz radzić sobie sam: dla Ciebie i Twojego dziecka dostępna jest pomoc.
